Λιπάση

Τι είναι η λιπάση και τι ρόλο παίζει στην πέψη;

Η λιπάση είναι ένα από τα διάφορα ένζυμα που είναι υπεύθυνα για την πέψη των λιπών. Τα λίπη αποτελούνται από μακριές αλυσίδες λιπαρών οξέων που συνδέονται με γλυκερόλη. Η λιπάση διασπά αυτούς τους δεσμούς και απελευθερώνει ελεύθερα λιπαρά οξέα και γλυκερόλη. Αυτά μπορούν στη συνέχεια να απορροφηθούν από το έντερο και να αξιοποιηθούν από το σώμα ως πηγή ενέργειας ή ως δομικά υλικά για κύτταρα και ορμόνες.

Η λιπάση παράγεται κυρίως στο πάγκρεας, ένα μικρό όργανο που βρίσκεται πίσω από το στομάχι. Το πάγκρεας έχει δύο σημαντικές λειτουργίες: Παράγει πεπτικά ένζυμα όπως η λιπάση, η αμυλάση και η θρυψίνη, τα οποία διοχετεύονται στο έντερο, και παράγει ορμόνες όπως η ινσουλίνη και η γλυκαγόνη, οι οποίες ρυθμίζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Εκτός από το πάγκρεας, η λιπάση παράγεται επίσης σε μικρότερες ποσότητες στο ήπαρ, στο έντερο και στον λιπώδη ιστό. Η δραστηριότητα της λιπάσης στο αίμα μετράται με μια ειδική εξέταση γνωστή ως TLI test (ανοσοαντιδραστικότητα τύπου τρυψίνης). Η φυσιολογική τιμή TLI στους σκύλους κυμαίνεται μεταξύ 5 και 45 μg/l. Μια τιμή άνω των 45 μg/l θεωρείται αυξημένη και μπορεί να υποδηλώνει διαταραχή του μεταβολισμού του λίπους ή βλάβη του παγκρέατος.

Ποια συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν με αυξημένη λιπάση;

Η αυξημένη λιπάση μπορεί να προκαλέσει διάφορα συμπτώματα, ανάλογα με την υποκείμενη αιτία. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι

• Διάρροια
• εμετός
• απώλεια βάρους
• Απώλεια της όρεξης
• κοιλιακό άλγος
• πυρετός
• ίκτερος
• αφυδάτωση

Ωστόσο, αυτά τα συμπτώματα δεν είναι ειδικά για την αυξημένη λιπάση, αλλά μπορεί να εμφανιστούν και με άλλες καταστάσεις. Επομένως, είναι σημαντικό να εξετάσετε το σκύλο σας από κτηνίατρο εάν παρατηρήσετε τέτοια συμπτώματα.

Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες της αυξημένης λιπάσης;

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη λιπάση. Οι πιο συνηθισμένοι είναι οι εξής:

• Φλεγμονή του παγκρέατος (παγκρεατίτιδα). Πρόκειται για μια σοβαρή κατάσταση που προκαλείται από υπερπαραγωγή ή πρόωρη ενεργοποίηση πεπτικών ενζύμων στο πάγκρεας. Τα ένζυμα επιτίθενται στη συνέχεια στον ιστό του ίδιου του σώματος και προκαλούν πρήξιμο, πόνο και βλάβη των ιστών. Τα αίτια της παγκρεατίτιδας μπορεί να είναι πολλά και ποικίλα, όπως η κακή διατροφή, η φαρμακευτική αγωγή, οι λοιμώξεις, οι τραυματισμοί ή οι γενετικές προδιαθέσεις.
• Απόφραξη του χοληδόχου πόρου (χολόσταση). Ο χοληδόχος πόρος είναι ένα κανάλι που μεταφέρει τη χολή από το ήπαρ στο έντερο. Η χολή είναι ένα υγρό που βοηθά στην πέψη του λίπους. Εάν ο χοληδόχος πόρος είναι φραγμένος, για παράδειγμα από πέτρα ή όγκο, η χολή συσσωρεύεται στο ήπαρ και μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή ή μόλυνση. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα λιπάσης, καθώς το ήπαρ παράγει επίσης λιπάση.
• Μια ηπατική νόσος (ηπατοπάθεια). Το ήπαρ είναι ένα σημαντικό όργανο που έχει πολλές μεταβολικές λειτουργίες. Αποτοξινώνει το αίμα, αποθηκεύει τη ζάχαρη, σχηματίζει πρωτεΐνες και ορμόνες και παράγει χολή. Εάν το ήπαρ υποστεί βλάβη, για παράδειγμα λόγω δηλητηρίασης, λοίμωξης, όγκου ή λιπώδους ήπατος, δεν μπορεί πλέον να εκπληρώσει τα καθήκοντά του και παρατηρείται αύξηση των διαφόρων ενζύμων στο αίμα, συμπεριλαμβανομένης της λιπάσης.
• Νεφροπάθεια (νεφροπάθεια). Οι νεφροί είναι υπεύθυνοι για την αποβολή των άχρηστων προϊόντων και της περίσσειας νερού από το αίμα. Εάν η λειτουργία των νεφρών είναι μειωμένη, για παράδειγμα λόγω φλεγμονής, λοίμωξης, πέτρας ή όγκου, τα απόβλητα δεν μπορούν πλέον να αποβληθούν επαρκώς και συσσωρεύονται στο αίμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση διαφόρων ενζύμων στο αίμα, συμπεριλαμβανομένης της λιπάσης.

Πώς διαγιγνώσκεται και αντιμετωπίζεται η αυξημένη λιπάση;

Για τη διάγνωση της αυξημένης λιπάσης, ο κτηνίατρός σας θα πρέπει να πάρει δείγμα αίματος από το σκύλο σας και να το αναλύσει στο εργαστήριο. Το τεστ TLI μετρά τη δραστηριότητα της λιπάσης στο αίμα και δίνει ένδειξη πιθανής νόσου του παγκρέατος ή άλλων οργάνων. Ωστόσο, το τεστ TLI δεν είναι πάντα πειστικό, καθώς μπορεί επίσης να επηρεαστεί από άλλους παράγοντες, όπως το στρες ή η φαρμακευτική αγωγή. Για το λόγο αυτό, η εξέταση TLI πρέπει πάντα να διενεργείται σε συνδυασμό με άλλες εξετάσεις, όπως υπερηχογράφημα ή ακτινογραφία κοιλίας, προκειμένου να βρεθεί η ακριβής αιτία της αυξημένης λιπάσης.

Η θεραπεία μιας αυξημένης λιπάσης εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Κατά κανόνα, η θεραπεία συνίσταται στα ακόλουθα μέτρα:

• Μια άπαχη δίαιτα για τον σκύλο. Αυτή θα πρέπει να είναι χαμηλή σε λιπαρά, εύπεπτη και ισορροπημένη. Το σιτηρέσιο θα πρέπει να χωρίζεται σε πολλές μικρές μερίδες, ώστε να μην επιβαρύνεται ο γαστρεντερικός σωλήνας. Ο κτηνίατρός σας μπορεί να σας συστήσει μια κατάλληλη διαιτητική τροφή ή να σας δώσει συμβουλές για το πώς να προετοιμάσετε μόνοι σας μια ελαφριά δίαιτα για τον σκύλο σας.
• Επαρκής πρόσληψη υγρών για τον σκύλο. Καθώς η αυξημένη λιπάση συνοδεύεται συχνά από διάρροια και εμετό, ο σκύλος σας μπορεί γρήγορα να αφυδατωθεί. Επομένως, είναι σημαντικό να έχει πάντα διαθέσιμο φρέσκο νερό και, εάν είναι απαραίτητο, να λαμβάνει επίσης έγχυση για να εξισορροπηθούν τα επίπεδα υγρών και ηλεκτρολυτών του.
• Φαρμακευτική αγωγή για το σκύλο. Ανάλογα με την αιτία και τη σοβαρότητα της πάθησης, ο κτηνίατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει διάφορα φάρμακα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων ή την αναστολή της φλεγμονής. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν παυσίπονα, αντιβιοτικά, αντισπασμωδικά ή ορμόνες, για παράδειγμα.
• Χειρουργική θεραπεία για τον σκύλο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για να εξαλειφθεί η αιτία της αυξημένης λιπάσης. Αυτό μπορεί να συμβαίνει, για παράδειγμα, εάν ένας χολόλιθος ή ένας όγκος εμποδίζει τον χοληδόχο πόρο ή εάν πρέπει να αφαιρεθεί μέρος του παγκρέατος.