Osteoporoz

Osteoporoz nedir?

Osteoporoz kelime anlamı olarak "gözenekli kemik" demektir. Kemik, sürekli olarak parçalanan ve yeniden inşa edilen canlı bir dokudur. Bu süreç kemiğin yeniden şekillenmesi olarak bilinir. Sağlıklı bir köpekte kemik yeniden şekillenmesi dengelidir, yani yeni oluşan kadar kemik maddesi yıkılır. Osteoporozlu bir köpekte bu süreç bozulur, yani yeni oluşandan daha fazla kemik maddesi parçalanır. Sonuç olarak, kemik daha ince, daha zayıf ve daha kırılgan hale gelir.

Osteoporozun nedenleri nelerdir?

Osteoporozun doğuştan veya edinsel olabilen çeşitli nedenleri olabilir. Konjenital nedenler arasında kemik oluşumunun azalmasına veya kemik erimesinin artmasına yol açan genetik kusurlar veya gelişimsel bozukluklar yer alır. Edinilmiş nedenler şunları içerir

• Kötü beslenme: Çok az kalsiyum, fosfor veya D vitamini içeren dengesiz bir beslenme kemik sağlığını etkileyebilir. Kalsiyum ve fosfor kemik oluşumu için önemli minerallerdir, D vitamini ise kalsiyumun bağırsaktan emilimini destekler.
• Besin eksikliği: Protein, çinko veya bakır gibi bazı besin maddelerinin eksikliği de kemik oluşumunun azalmasına veya kemik erimesinin artmasına neden olabilir.
• Yaş: Yaş ilerledikçe vücudun yeni kemik maddesi oluşturma yeteneği azalır. Ayrıca kemik metabolizmasında rol oynayan hormon üretimi de azalır.
• Kemik iliği hastalığı: Kemik iliği, kemiklerin içinde bulunan ve kan hücrelerinin oluşumundan sorumlu olan yumuşak dokudur. Lösemi veya lenfoma gibi bir kemik iliği hastalığı, kan hücrelerinin üretiminin azalmasına yol açabilir ve bu da kemik metabolizmasını etkileyebilir.
• Hormonal bozukluklar: Bazı hormonların kemik metabolizması üzerinde etkisi vardır. Örneğin, paratiroid hormonu kalsiyumun kemikten kana salınmasını teşvik ederken, tiroid hormonu kalsiyumun kandan kemiğe parçalanmasını engeller. Bu hormonların aşırı veya az çalışması kalsiyum dengesinde dengesizliğe yol açarak kemik yoğunluğunu azaltabilir.
• Uzun süreli kortizon tedavisi: Kortizon, çeşitli hastalıkları tedavi etmek için kullanılan anti-enflamatuar bir ilaçtır. Bununla birlikte, uzun süreli kortizon kullanımının kemik metabolizması üzerinde olumsuz etkileri de olabilir. Örneğin, yeni kemik maddesinin oluşumunu engeller ve mevcut kemik maddesinin erimesini teşvik eder.
• Egzersiz eksikliği: Egzersiz yeni kemik maddesinin oluşumunu uyarır ve kemiği destekleyen kasları güçlendirir. Bu nedenle egzersiz eksikliği kemik yoğunluğunun azalmasına yol açabilir.

Osteoporozun belirtileri nelerdir?

Osteoporoz başlangıçta belirgin bir belirtiye neden olmaz. Ancak kemik normal stres altında kırılacak kadar zayıfladığında hastalık fark edilir hale gelir. Osteoporozun en yaygın belirtileri şunlardır

• Topallık: Topallık osteoporozun en belirgin belirtisidir. Aniden veya yavaş yavaş ortaya çıkabilir ve etkilenen kemiğe bağlı olarak şiddeti değişebilir. Topallık aralıklı da olabilir, yani gelip gider.
• Ağrı: Bir kemik kırığı çok acı vericidir ve köpeğin davranışlarında değişikliğe yol açabilir. Örneğin, daha az oynayabilir, yemek yiyebilir veya hareket edebilir. Ayrıca etkilenen bölgeye dokunduğunuzda agresif veya endişeli bir şekilde tepki verebilir.
• Şişme: Kırık bölgesinde iltihaplanma veya kanama nedeniyle şişme meydana gelebilir. Şişme kemiğin deforme olmasına da yol açabilir.
• Ateş: Kırık bölgesindeki bir enfeksiyon, ateş olarak bilinen vücut ısısında bir artışa yol açabilir. Ateş, vücudun patojenlerle savaştığının bir işaretidir.

Osteoporoz nasıl teşhis edilir?

Osteoporozu teşhis etmek için veteriner öncelikle kapsamlı bir tıbbi geçmiş ve klinik muayene yapmalıdır. Olası nedenler, risk faktörleri ve semptomlar hakkında sorular soracak ve köpeği topallık, ağrı ve şişlik açısından muayene edecektir. Ancak, tanıyı doğrulamak için veterinerin bir röntgen muayenesi yapması gerekecektir.

Röntgen muayenesi

Osteoporozu teşhis etmenin en önemli yöntemi röntgen muayenesidir. X-ışınları köpeğin vücuduna gönderilir ve bir film veya ekranda görüntülenir. X-ışınları farklı dokular tarafından farklı derecelerde emilir, böylece kemiklerin yapısı ve yoğunluğu X-ışını görüntüsünde tanınabilir.

Osteoporozu olan bir köpekte, röntgen görüntüsünde kemik yoğunluğunda azalma görülebilir, bu da şeffaflığın artması veya renklenmenin azalması şeklinde ortaya çıkar. Ayrıca kemik kırıkları veya deformiteleri de görebilirsiniz. Röntgen muayenesi, kemik tümörü gibi benzer semptomlara neden olabilecek diğer hastalıkların ekarte edilmesine de yardımcı olabilir.

Osteoporoz nasıl tedavi edilir?

Ne yazık ki osteoporoz tedavi edilemez, ancak hastalığı tedavi etmenin ve köpeğin sağlığını iyileştirmenin çeşitli yolları vardır. Tedavi, hastalığın nedenine, ciddiyetine ve köpeğin genel durumuna bağlıdır. Olası tedavi seçenekleri şunları içerir

• Diyet değişiklikleri: kemik sağlığı için dengeli bir diyet şarttır. Köpek yeterli kalsiyum, fosfor ve D vitamini almalıdır, ancak çok fazla olmamalıdır, çünkü bu da zararlı olabilir. Veteriner özel bir diyet maması önerebilir veya takviye reçete edebilir.
• İlaçlar: Kemik metabolizmasını etkileyebilecek çeşitli ilaçlar vardır. Örneğin, bifosfonatlar kemik erimesini engelleyebilir ve böylece kemik erimesini yavaşlatabilir. Kalsitonin veya paratiroid hormonu gibi diğer ilaçlar kemik oluşumunu teşvik edebilir ve böylece kemik oluşumunu hızlandırabilir. Ancak, bu ilaçların da yan etkileri olabileceğinden sıkı veteriner gözetimi altında alınmalıdır.