Ερυθροποιητίνη

Η λειτουργία της EPO

Η EPO παράγεται κυρίως στα νεφρά και απελευθερώνεται στο αίμα. Εκεί συνδέεται με ειδικούς υποδοχείς στα πρόδρομα κύτταρα των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο μυελό των οστών και διεγείρει την ανάπτυξη και την ωρίμανσή τους. Η ποσότητα της ΕΡΟ στο αίμα ρυθμίζεται από την περιεκτικότητα του ιστού σε οξυγόνο: Εάν το επίπεδο οξυγόνου είναι πολύ χαμηλό, για παράδειγμα σε περίπτωση απώλειας αίματος, αναιμίας ή προσαρμογής σε υψόμετρο, απελευθερώνεται περισσότερη EPO για να αυξηθεί η παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Εάν το επίπεδο οξυγόνου είναι φυσιολογικό ή πολύ υψηλό, απελευθερώνεται λιγότερη EPO για να αποφευχθεί η υπερπαραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Οι ασθένειες της EPO

Υπάρχουν διάφορες ασθένειες που μπορεί να σχετίζονται με μειωμένη παραγωγή ή δράση της EPO. Οι συνηθέστερες είναι

• Χρόνια νεφρική νόσος: οι νεφροί αποτελούν την κύρια πηγή της EPO για τους περισσότερους σκύλους. Εάν η λειτουργία των νεφρών είναι μειωμένη από μια χρόνια ασθένεια, όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η φλεγμονή ή οι πέτρες, μπορεί να εμφανιστεί έλλειψη EPO. Αυτό οδηγεί σε μειωμένο σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και αναιμία, δηλαδή έλλειψη ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα. Η αναιμία μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως κόπωση, αδυναμία, απώλεια όρεξης, απώλεια βάρους, ωχρές βλεννογόνες μεμβράνες και αίσθημα παλμών.
• Πολυκυτταραιμία: Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία υπάρχουν πάρα πολλά ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα. Αυτό μπορεί να έχει διάφορες αιτίες, για παράδειγμα αυξημένη παραγωγή EPO λόγω όγκου στο νεφρό ή σε άλλα όργανα, μειωμένη παροχή οξυγόνου λόγω καρδιακής ή πνευμονικής νόσου ή γενετική προδιάθεση. Η πολυκυτταραιμία μπορεί να κάνει το αίμα πιο παχύρρευστο και να αυξήσει τον κίνδυνο θρόμβωσης και εγκεφαλικών επεισοδίων. Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν κοκκίνισμα των βλεννογόνων, δύσπνοια, νωθρότητα, κυάνωση (μπλε χρωματισμός) και επιληπτικές κρίσεις.

Η θεραπεία της EPO

Η θεραπεία των διαταραχών EPO εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Οι σημαντικότερες θεραπευτικές επιλογές είναι

• Υποκατάσταση της EPO: Εάν οι νεφροί δεν μπορούν πλέον να παράγουν αρκετή EPO, η τεχνητή χορήγηση EPO μπορεί να βοηθήσει στη διόρθωση της αναιμίας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της ζωτικότητας του σκύλου. Για να γίνει αυτό, στον σκύλο χορηγείται τακτικά συνθετική EPO με ένεση κάτω από το δέρμα. Η δοσολογία πρέπει να ρυθμίζεται ατομικά και εξαρτάται από το επίπεδο αιμοσφαιρίνης στο αίμα. Η θεραπεία με EPO μπορεί να έχει παρενέργειες, όπως υπερπαραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, σχηματισμό αντισωμάτων κατά της συνθετικής EPO ή αλλεργική αντίδραση. Συνεπώς, ο σκύλος πρέπει να παρακολουθείται στενά.
• Φλεβοτομή: Εάν ο σκύλος έχει πάρα πολλά ερυθρά αιμοσφαίρια, μια αιμοληψία μπορεί να βοηθήσει στην αραίωση του αίματος και στη μείωση του κινδύνου θρόμβωσης. Αυτό περιλαμβάνει τη λήψη ορισμένης ποσότητας αίματος από τον σκύλο και την αντικατάστασή της με φυσιολογικό ορό. Η φλεβοτομή πρέπει να επαναλαμβάνεται ανάλογα με τις ανάγκες και μπορεί να έχει παρενέργειες όπως αναιμία, λοιμώξεις ή κυκλοφορικά προβλήματα.
• Θεραπεία της υποκείμενης νόσου: Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη ή τη θεραπεία των διαταραχών της ΕΡΟ είναι η αντιμετώπιση της αιτίας. Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, την κατάλληλη θεραπεία του διαβήτη, της υψηλής αρτηριακής πίεσης, της φλεγμονής ή των όγκων που μπορεί να επηρεάσουν τη νεφρική λειτουργία. Η αλλαγή της διατροφής, η επαρκής πρόσληψη υγρών, η χορήγηση συμπληρωμάτων σιδήρου ή βιταμίνης D ή η θεραπεία με οξυγόνο μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη, ανάλογα με την περίπτωση.