Lectines

Wat zijn lectines?

Lectines zijn complexe eiwitten of glycoproteïnen die specifieke koolhydraatstructuren binden en zich daardoor specifiek aan cellen of celmembranen kunnen binden en van daaruit biochemische reacties op gang kunnen brengen. Ze hebben echter geen enzymatische activiteit. Lectines kunnen verschillende stofwisselingsprocessen beïnvloeden, zoals celdeling, biosynthese van ribosomale eiwitten, agglutinatie van cellen (in relatie tot rode bloedcellen is dit hemagglutinatie) of het immuunsysteem (ficolines).

Lectines zijn wijd verspreid. Ze kunnen worden geproduceerd door dieren, planten of micro-organismen. Lectinen omvatten ook sommige AB-toxinen zoals hoogmoleculaire zaadglycoproteïnen zoals ricine of de bacteriële toxinen shiga toxine, vero toxine, difterietoxine, exotoxine A of alfa-sarcine.

Wat zijn de voordelen van lectines?

Lectines zijn niet alleen schadelijk, maar kunnen ook positieve effecten hebben. Ze kunnen bijvoorbeeld fungeren als boodschapperstoffen en de communicatie tussen cellen verbeteren. Ze kunnen ook fungeren als chaperon en de vouwing van eiwitten ondersteunen. Ze kunnen ook een antibiotische werking hebben en bacteriën of schimmels afweren.

Sommige lectines hebben ook een immunomodulerend effect en kunnen het immuunsysteem versterken of reguleren. Ze kunnen bijvoorbeeld de activiteit van macrofagen, T-cellen of B-cellen beïnvloeden en zo ontstekingen remmen of bevorderen. Ze kunnen ook de productie van antilichamen of cytokinen stimuleren of remmen.

Wat zijn de nadelen van lectines?

Lectines kunnen echter ook negatieve effecten hebben, vooral als ze in te grote hoeveelheden worden ingenomen of als het organisme er gevoelig op reageert. Ze kunnen bijvoorbeeld de darmwand beschadigen en de opname van voedingsstoffen belemmeren. Ze kunnen ook leiden tot het lekkende darmsyndroom, waarbij de darmbarrière doorlaatbaar wordt en ongewenste stoffen in de bloedbaan terechtkomen.

Lectines kunnen ook allergische reacties uitlokken of auto-immuunziekten bevorderen. Ze kunnen ook de bloedstolling veroorzaken of de bloedsuikerregulatie verstoren. Ze kunnen ook een wisselwerking aangaan met andere eiwitten en hun functie verstoren.

Hoe moet je lectines opnemen in de voeding van je hond?

Lectines komen voor in veel planten, zoals granen (vooral tarwe) en peulvruchten (erwten, bonen, peultjes, kikkererwten, linzen, soja). Nachtschadeplanten zoals aardappelen, tomaten en paprika's bevatten ze ook. Veel lectines zijn gelukkig onschadelijk voor het lichaam, terwijl andere behoorlijk giftig kunnen zijn.

Normaal gesproken voer je je hond echter geen tonnen peulvruchten of granen en dus geen overdaad aan lectines. Honden met spijsverteringsproblemen moeten echter iets voorzichtiger zijn, omdat te veel lectines extra problemen kunnen veroorzaken en het lekkende darmsyndroom kunnen aanwakkeren.

Granen zoals havermout kunnen een nacht worden geweekt, waardoor veel antinutritieve stoffen worden afgebroken. Daarnaast worden deze voedingsmiddelen meestal ook gekookt gevoerd. Lectines worden echter betrouwbaar afgebroken door bacteriën via fermentatie. Voorbeelden van lectines:

• De lectine in bonen, fasine, is bijzonder geconcentreerd en betekent dat bonen dodelijk kunnen zijn als ze rauw zijn, omdat het ervoor zorgt dat de rode bloedcellen samenklonteren. Slechts vijf tot zes rauwe groene bonen zijn genoeg om een kind te doden. Koken vernietigt echter de lectines en maakt de bonen eetbaar.
• De lectine in tarwe, "tarwekiemagglutinine" (WKA), is daarentegen zeer hittebestendig. Door brood te maken met zuurdesem werd de lectine in tarwe afgebroken en vernietigd.