Opioïden

Wat zijn opioïden?

Opioïden zijn stoffen die zich binden aan speciale receptoren in de hersenen en het ruggenmerg en zo het gevoel van pijn verminderen. Ze behoren tot de oudst bekende pijnstillers en worden gewonnen uit het melksap van de opiumpapaverplant of synthetisch geproduceerd. De bekendste opioïden zijn morfine, codeïne, fentanyl, buprenorfine en tramadol.

Hoe werken opioïden bij honden?

Opioïden hebben een vergelijkbaar effect op honden als op mensen. Ze binden zich aan de opioïde receptoren in het centrale zenuwstelsel en remmen de overdracht van pijnsignalen. Dit vermindert de pijnperceptie en het pijngedrag van de hond. Opioïden hebben ook een kalmerend, anxiolytisch en euforisch effect, dat kan variëren afhankelijk van de dosis en het type opioïde.

Welke bijwerkingen hebben opioïden bij honden?

Opioïden hebben ook enkele bijwerkingen bij honden waar rekening mee moet worden gehouden. De meest voorkomende zijn:

• Misselijkheid en braken
• verstopping
• ademhalingsdepressie
• sedatie
• Veranderingen in hartslag en bloeddruk
• jeuk
• Miosis (vernauwing van de pupillen)
• Hyperthermie (verhoging van de lichaamstemperatuur)

De bijwerkingen zijn meestal dosisafhankelijk en kunnen worden verlicht door de dosis aan te passen of door andere medicijnen toe te dienen. In zeldzame gevallen kunnen opioïden ook leiden tot overgevoeligheid of een allergische reactie.

Wanneer zijn opioïden geïndiceerd of gecontra-indiceerd bij honden?

Opioïden zijn vooral geïndiceerd bij honden als ze ernstige pijn hebben die niet voldoende verlicht kan worden door andere pijnstillers. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij ernstige verwondingen, operaties, kanker of chronische pijn. Opioïden worden vaak toegediend in combinatie met andere pijnstillers zoals niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID's) of lokale anesthetica om een betere pijnbeheersing te krijgen.

Opioïden zijn gecontra-indiceerd bij honden als ze een bekende overgevoeligheid of allergie voor opioïden hebben of als ze bepaalde medische aandoeningen hebben die kunnen verergeren door opioïden. Deze omvatten:

• Ademhalingsaandoeningen zoals astma of longoedeem
• Cardiovasculaire aandoeningen zoals hartfalen of hartritmestoornissen
• Lever- of nierfunctiestoornissen
• Verhoogde intracraniële druk
• Hypothyreoïdie (onderactieve schildklier)
• Hypoadrenocorticisme (hypofunctie van de bijnierschors)

Daarnaast moeten opioïden alleen met voorzichtigheid worden gebruikt bij drachtige of zogende teven, omdat ze de placentabarrière kunnen passeren en in de moedermelk terecht kunnen komen.

Conclusie

Opioïden zijn effectieve pijnstillers voor honden die onmisbaar zijn in bepaalde situaties. Ze hebben echter ook enkele bijwerkingen en contra-indicaties waarmee rekening moet worden gehouden. Daarom mogen opioïden alleen worden toegediend onder toezicht van een dierenarts en moet de dosering individueel worden aangepast.